เคยได้ยินเรื่องทัชมาฮาลกันไหมคะ อนุสรณ์สถานโบราณในประเทศอินเดีย ที่ถูกสร้างขึ้นในช่วงปี พ.ศ. 2175-2197 เพื่อเป็นหลักฐานในการแสดงความรักและความมั่นคงที่สมเด็จพระจักรพรรดิชาห์ชะฮัน แห่งจักรวรรดิโมกุลทรงมีต่อพระมเหสีของพระองค์ โดยสร้างด้วยหินอ่อนสีขาวบริสุทธิ์ทั้งหลัง และประดับด้วยเพชร พลอย หินสวยงามจากนานาประเทศจนกลายเป็นสถาปัตยกรรมแห่งความรักที่มีชื่อเสียงมากที่สุดในโลก จนถูกรับเลือกเป็นมรดกโลกในปี พ.ศ. 2526 ในที่สุด และไม่ได้มีแค่อินเดียเท่านั้นที่มีอนุสรณ์สถานแห่งความรัก เพราะบ้านเราเองก็มีเหมือนกัน นั่นก็คือ วัดโสมนัสราชวรวิหารค่ะ โดยวัดนี้สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 4 แต่ความเป็นมาจะเป็นอย่างไร ใครเป็นคนสร้าง ต้องมาอ่านกันค่ะ
ความเป็นมาก่อนก่อตั้งวัด
ก่อนจะไปดูวันก่อตั้งวัด หรีด ณ วัด ขอพาทุกคนย้อนกลับสมัยช่วงรัชกาลที่ 4 ก่อนนะคะ หลังจากพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวขึ้นครองราชย์ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาพระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าโสมนัสวัฒนาวดี ขึ้นเป็นสมเด็จพระนางเธอ พระองค์เจ้าโสมนัสวัฒนาวดี โดยถือเป็นพระอัครมเหสีพระองค์แรกในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวค่ะ แต่ด้วยความที่สมเด็จพระนางเธอฯ ทรงมีร่างกายอ่อนแอ เจ็บป่วยง่ายมาตั้งแต่เด็ก ทำให้เมื่อครั้งที่ทรงพระครรภ์ พระองค์ทรงประชวรอยู่บ่อย ๆ บางครั้งอาการหนักถึงขั้นอาเจียนติดต่อกันนานหลายวัน จนในที่สุดหลังทรงพระครรภ์มานานหลายเดือนก็ได้กำหนดพระประสูติการ แต่เป็นเรื่องน่าเศร้าตรงที่พระโอรสซึ่งประสูติได้ไม่นานก็เริ่มหายพระทัยช้าลงและสิ้นพระชนม์ลงในที่สุด โดยที่ไม่มีใครกล้ากราบบังคมทูลสมเด็จพระนางเธอฯ เลย และในวันต่อมาพระองค์ทรงอาเจียนหนักทุกชั่วโมง แม้แต่แพทย์หลวงในวังก็ยากจะรักษา ทำให้มีการสลับรักษาโดยใช้แพทย์แผนไทยและแบบตะวันตกอยู่ตลอดระยะเวลา 1 เดือน แต่อาการก็ไม่ดีขึ้นเลย จนถึงขั้นที่รัชกาลที่ 4 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ป่าวประกาศหาคนรักษา หากใครสามารถรักษาให้สมเด็จพระนางเธอฯ หายจากอาการประชวรได้ พระองค์จะพระราชทานบำเหน็จเงินตราให้ถึง 2 หาบเลยทีเดียว แต่สุดท้ายแล้วไม่ว่าจะรักษาด้วยวิธีไหนก็ไม่สามารถทำให้อาการของสมเด็จพระนางเธอฯ ดีขึ้นได้ จนกระทั่งวันที่ 10 ตุลาคม พ.ศ. 2395 พระองค์ก็สิ้นพระชนม์ในที่สุด
ความอาลัยอันเป็นที่มาของวัด
หลังเกิดการสูญเสียอันน่าเศร้า รัชกาลที่ 4 ทรงพระอาลัยถึงพระอัครมเหสีเป็นอย่างมาก นอกจากจะพระราชทานเครื่องทรงขัตติยราชอิสริยาภรณ์ตามโบราณราชประเพณีของพระอัครมเหสี มีการเชิญลงพระโกศทองใหญ่พร้อมพระชฎากษัตริย์บนพระเศียร และแห่จากพระตำหนักของพระองค์เข้าสู่พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท รวมถึงจัดงานออกพระเมรุที่ท้องสนามหลวงอย่างยิ่งใหญ่แล้วนะคะ อีกสิ่งหนึ่งที่พระองค์ทำเพื่อแสดงความรักและความอาลัยก็คือการสร้างวัดนั่นเองค่ะ
วัดโสมนัสราชวรวิหาร หรือวัดโสมนัสวิหาร ตั้งตามชื่อของสมเด็จพระนางเธอ พระองค์เจ้าโสมนัสวัฒนาวดี ที่รัชกาลที่ 4 โปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นในช่วงต้นรัชกาล เพื่อถวายเป็นพระราชกุศลแด่สมเด็จพระนางเธอฯ โดยรัชกาลที่ 4 มีการวางศิลาฤกษ์พระอุโบสถเมื่อวันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2396 และยังโปรดให้ขุดคลองผดุงกรุงเกษมผ่านทางด้านหน้าของพระอุโบสถขึ้นก่อนหน้านี้ด้วย ภายในวัดมีเจดีย์ 2 องค์ โดยเจดีย์องค์ใหญ่ มีลักษณะเป็นทรงลังกาสีทอง ภายในบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ และมีเจดีย์องค์เล็ก หรือเจดีย์มอญที่มีลักษณะเหมือนกับปรินิพพานสถูปในอินเดีย
และที่พิเศษไปกว่านั้น ที่วัดแห่งนี้มีเสมา 2 ชั้น ได้แก่ มหาสีมา ซึ่งอยู่ในเขตกำแพงวัด และขัณฑสีมา ซึ่งเป็นเสมาเล็ก อยู่บริเวณรอบพระอุโบสถ ทำให้พระสงฆ์สามารถประชุมทำสังฆกรรมได้ทั้งพระวิหารและพระอุโบสถ เพราะถือว่าอยู่ในเขตของใบเสมาค่ะ ขอบคุณภาพจาก: http://www.watsomanas.com/ ขอบคุณข้อมูลจาก: http://www.watsomanas.com/